Kupowanie farb staje się coraz bardziej świadome – klienci częściej zwracają uwagę już nie tylko na ich kolor, ale również na właściwości, np. odporność na ścieranie czy blaknięcie. Kolejnym punktem, który warto sprawdzić, kupując farby, jest zawartość LZO w produkcie. Dowiedz się, jak to zrobić!

Z tego artykułu dowiesz się:

- jaka jest definicja LZO,
- jaka jest szkodliwość LZO w farbach,
- jaka jest dopuszczalna ilość gramów LZO/l.

LZO – co to jest?

Definicja LZO wymaga najpierw rozwinięcia skrótu. Lotne związki organiczne to substancje, które łatwo przechodzą w stan pary i gazu, ich temperatura wrzenia oscyluje w granicach 50-250°C, a ich rozpuszczalność w wodzie jest niska. Jak już zostało wcześniej wspomniane, LZO występują w farbach, a najwięcej można ich znaleźć w preparatach na bazie rozpuszczalników.

Ważne!

Lotne związki organiczne znajdują się nie tylko w farbach, choć to właśnie z nimi są najczęściej kojarzone. Spotkać można je także w takich produktach, jak m.in. tusze do drukarek, środki w aerozolu na owady, odświeżacze powietrza, kleje, tynki czy preparaty czyszczące stosowane w mieszkaniach.

Lotne związki organiczne stanowią jednak także efekt uboczny wielu procesów przemysłowych – emisja LZO na szeroką skalę prowadzi do zanieczyszczenia środowiska, co doprowadziło do konieczności uregulowania zawartości w produktach LZO ustawą, by zminimalizować ich szkodliwy wpływ na naturę.

Farby z LZO a bezpieczeństwo

Bezpośrednie narażenie na długotrwały kontakt z lotnymi związkami organicznymi ma szkodliwy wpływ dla zdrowia. Dlatego też normy LZO w farbach zostały przedstawione bardzo skrupulatnie, szczególnie jeśli chodzi o preparaty do ścian używane wewnątrz budynków. Z jakimi dolegliwościami może się spotkać osoba narażona na wdychanie LZO z farb do ścian? Mogą to być:
• katar,
• podrażnienie oczu,
• wysypki i inne uczulenia skórne,
• obrzęk krtani,
• ból głowy,
• nudności,
• nasilenie objawów astmy.

Oczywiście te objawy mogą występować, jeśli nie zostały zachowane zasady doboru farb do wnętrz. W pomieszczeniach należy bowiem unikać preparatów rozpuszczalnikowych, a zastąpić je wodorozcieńczalnymi. Warto też sprawdzać zawartość LZO w farbach i porównać ją z zapisami w ustawie, by mieć pewność, że kupione preparaty nie będą szkodzić domownikom.

Jeszcze większą uwagę należy poświęcić doborowi farb, jeśli wśród członków rodziny są astmatycy i alergicy. Dla nich najlepszym rozwiązaniem jest sięganie po ekologiczne preparaty, w których została przeprowadzona redukcja LZO – ilość lotnych związków organicznych jest w nich o wiele mniejsza, niż wskazują na to normy. Przykładem takiej farby może być Magnat Ceramic Care – wysokiej jakości ceramiczna farba do wnętrz z gwarancją plamoodporności. Produkt ten zawiera zaledwie 3 g/l LZO, podczas gdy limit LZO dla tego produktu wynosi 30g/l w kat. A/a/FW (2010). Magnat Ceramic Care dodatkowo redukuje poziom formaldehydu (nawet o 98%) mogącego występować w powietrzu wewnątrz pomieszczeń. Źródłem formaldehydu mogą być m.in. materiały budowlane, meble, panele podłogowe, dywany, wykładziny.

Redukcja LZO jest również istotna w przypadku farb stosowanych na zewnątrz, zwłaszcza przy malowaniu dużych powierzchni, kiedy malarz przez długi okres czasu jest narażony na wdychanie szkodliwych oparów. Dobrym przykładem farby przyjaznej środowisku może być EKO-Radach, którego zawartość LZO wynosi maksymalnie 38÷50 g/l, podczas gdy według dyrektywy 2004/42/WE (kategoria A/i/FW) dopuszczalna ilość LZO dla tej kategorii farb to 140 g/l.

LZO w farbach – normy

Przede wszystkim należy zaznaczyć, że ustawowa zawartość LZO w farbach znacząco różni się w przypadku preparatów wodnych i rozpuszczalnikowych, a także do użytku zewnętrznego i wewnętrznego. Wybierając matową farbę do malowania ścian i sufitów w mieszkaniu należy szukać preparatów, w których zawartość LZO w produkcie nie przekracza 30 g/l. Oczywiście na rynku bez trudu znajdziesz takie, w których wartość ta jest o wiele niższa.

Z kolei szukając farb specjalistycznych, możesz natknąć się na zdecydowanie wyższą zawartość LZO – np. dopuszczalna ilość tych substancji w farbach na dachfil RADACH FARBA NA DACH to 500 g/l. Różnica wynika przede wszystkim z tego, że z warstwą preparatu do malowania dachów nie będziesz mieć styczności, a tym bardziej z pochodzącymi z niej lotnymi związkami organicznymi. Poza tym farby stosowane na zewnątrz muszą cechować się wysoką odpornością na zmienne warunki atmosferyczne, zarysowania i uderzenia.

Pamiętaj, by wybierając preparaty wykończeniowe, zawsze sięgać po te o najniższym bilansie LZO – dzięki temu zadbasz o zdrowie i otaczające Cię środowisko.

Ostatnie wpisy:

Ogrodzenie panelowe jest łatwe w montażu, funkcjonalne i trwałe, a do tego dostępne w wielu różnych odsłonach. Sprawdź, czym się charakteryzuje, jakie są jego zalety i jaki kolor ogrodzenia panelowego wybrać.

Z tego artykułu dowiesz się:

- czym charakteryzuje się ogrodzenie panelowe,
- jak wybrać kolor ogrodzenia panelowego.

Czym charakteryzują się ogrodzenia panelowe? Kolory, rodzaje, wady i zalety

Ogrodzenie panelowe jeszcze niedawno kojarzone było przede wszystkim z obiektami sportowymi, firmami i osiedlami (deweloperzy wykorzystują je często do wydzielania kilku bloków). Obecnie jednak coraz częściej można spotkać je także wokół prywatnych posesji. Trudno się dziwić – łatwa dostępność, duży wybór kolorów ogrodzenia panelowego, stosunkowo niska cena i łatwość montażu sprawiają, że jest to rozwiązanie, z którego chętnie korzystają właściciele domów jednorodzinnych.

Ogrodzenie panelowe można postawić samodzielnie nawet w 2 dni. Składa się ono z pojedynczych, prefabrykowanych paneli ogrodzeniowych, które montuje się na słupkach. Słupki natomiast mogą być mocowane na cokołach lub bez nich. W pierwszym przypadku słupki są zakończone stopami, które umożliwiają ich przykręcenie do podłoża. Jeśli natomiast ogrodzenie panelowe nie jest montowane na cokole, słupki osadzane są na fundamencie.

Do montażu ogrodzenia panelowego wykorzystuje się specjalne obejmy oraz tzw. spinkę. Dostępne są też gotowe podmurówki, które są doskonałą bazą do montażu ogrodzenia panelowego. Najczęściej dostępne są pod postacią prefabrykowanych, betonowych bloków.

Dostępne są różne rodzaje i kolory ogrodzenia panelowego. Możesz wybierać spośród paneli drewnianych czy metalowych, paneli prostych i przetłaczanych oraz systemowych i segmentowych. Do najpopularniejszych rodzajów paneli należą panele stalowe. Takie ogrodzenie jest zwykle odporne na działanie czynników atmosferycznych, trwałe i estetyczne. Można dopasować je do stylu niemal każdego domu czy ogrodu.

Wybierając metalowe ogrodzenie panelowe, należy zwrócić uwagę na to, by było zabezpieczone przed korozją. Największą odpornością na warunki atmosferyczne wyróżniają się elementy ocynkowane ogniowo.

Oferta kolorystyczna paneli ogrodzeniowych jest bogata – dostępna jest niemal pełna gama odcieni. Kolor ogrodzenia panelowego możesz też z łatwością zmienić, wybierając odpowiednią farbę. Do malowania metalu i betonu możesz wykorzystać Chlorokauczukową Emalię RAFIL, dostępną w wielu różnych kolorach. Jest ona odporna na działanie czynników atmosferycznych i wilgoci, a na malowanych powierzchniach tworzy wytrzymałe i elastyczne powłoki. Wyróżnia się także podwyższoną odpornością na ścieranie.

Ponadto ogrodzenie panelowe możesz stosunkowo łatwo utrzymać w czystości i dobrym stanie, a koszty ewentualnych napraw nie powinny być wysokie. Jeśli pojawi się usterka trudna do naprawienia, można wymienić pojedynczy element ogrodzenia.

Jakie są wady ogrodzenia panelowego? Wskazuje się m.in. na ażurową konstrukcję niektórych ogrodzeń, co utrudnia zachowanie prywatności. Problem ten można jednak wyeliminować stosunkowo łatwo, sadząc przy ogrodzeniu wysokie rośliny iglaste lub bluszcz.

Ogrodzenia panelowe – kolor dopasowany do elewacji domu i aranżacji przestrzeni

Wybierając kolor ogrodzenia panelowego, weź pod uwagę kolor bramy wejściowej i furtki. Wszystkie elementy powinny mieć spójny wygląd. Betonowe elementy, takie jak fundamenty, dopasuj do koloru elewacji, stolarki okiennej czy kostki brukowej. Możesz też powtórzyć zestaw barw z dachu, parapetów czy drzwi wejściowych. Jeśli kolorystykę ogrodzenia dobierzesz do barw domu, całość zyska zamknięty, spójny wygląd i będzie prezentować się nowocześnie i estetycznie.

Rodzaj czy kolor ogrodzenia panelowego dobierz też z uwzględnieniem stylu całego domu i przestrzeni wokół niego. Odcień ogrodzenia może podkreślić charakter całego terenu. Jeśli Twój dom i ogród mają nowoczesny, minimalistyczny styl, postaw na chłodne kolory i odcienie czerni, szarości czy bieli. Ciepłe kolory będą pasowały do domów w stylu rustykalnym. Brązy i beże podkreślą styl domów o klasycznej architekturze. Błękit, beż czy biel, podbite czerwienią czy czernią, będą pasowały do domów w stylu skandynawskim.

Kolor ogrodzenia możesz zmienić dzięki specjalistycznym farbom. Oferta producentów emalii do metalu, betonu czy drewna jest niezwykle szeroka. Dzięki temu Twój dom może otaczać ogrodzenie o nietuzinkowej barwie, której próżno będzie szukać u innych sąsiadów.

Ostatnie wpisy:

‍Czym pomalować ogrodzenie metalowe? Wybór produktów jest spory, a decyzja zależy od stanu płotu i Twoich oczekiwań – co do trwałości, i co do wyglądu. Oto instrukcja malowania płotu metalowego krok po kroku.

Metalowe ogrodzenie to rozwiązanie, które cieszy się dużą popularnością, szczególnie wśród posiadaczy domów w stylu nowoczesnym. Metal jest trwały, a po odpowiednim zabezpieczeniu odporny na warunki atmosferyczne. Łatwo mu nadać kolor, a do tego można dowolnie zmieniać barwę dzięki malowaniu ogrodzenia. 

Szczegółowe przygotowanie powierzchni ogrodzenia do malowania

Aby uzyskać trwałą i estetyczną powłokę, która skutecznie chroni przed korozją, przed malowaniem ogrodzenia musisz je odpowiednio przygotować. Jak to zrobić? 

Krok 1. Czyszczenie powierzchni

Przed przystąpieniem do malowania metalowe ogrodzenie powinno być dokładnie wyczyszczone z wszelkich zanieczyszczeń. Oznacza to usunięcie kurzu, tłuszczu, oleju, soli, rdzy i innych produktów korozji. 

Aby skutecznie odtłuścić powierzchnię, zaleca się zastosowanie specjalistycznych preparatów, takich jak RAFIL Preparat Do Odtłuszczania. Rozpuszcza on tłuste osady i zapewnia czystość przed nałożeniem farby. Ważne jest, aby po odtłuszczaniu powierzchnia była dokładnie spłukana wodą i wysuszona.

Krok 2. Usunięcie rdzy i starej powłoki

Następnym krokiem jest usunięcie wszelkich luźnych fragmentów starej farby oraz widocznych śladów korozji. W przypadku renowacji starych ogrodzeń nieodłącznym elementem jest przeszlifowanie powierzchni papierem ściernym, szczególnie w miejscach, gdzie stara powłoka jest dobrze przyczepna. 

Dzięki zmatowieniu farba gruntująca lepiej przylegnie do podłoża. Po przeszlifowaniu należy dokładnie usunąć powstały pył.

Krok 3. Zabezpieczenie antykorozyjne

Po oczyszczeniu i odtłuszczeniu ogrodzenia warto nałożyć warstwę podkładu antykorozyjnego, który skutecznie chroni metal przed ponownym rdzewieniem. 

Doskonałym wyborem będzie tutaj RAFIL Podkład Antykorozyjny, który zabezpiecza metal przed korozją, ale również poprawia przyczepność warstwy nawierzchniowej farby. 

Farba gruntująca stosowana jest na podłoża ocynkowane, stalowe i aluminiowe na zewnątrz. Wymagana jest w przypadku powierzchni trudnych lub wymalowanych nieznaną farbą. Tworzy matową, elastyczną powłokę. Charakteryzuje się doskonałą przyczepnością do podłoża, a w zestawie z farbą nawierzchniową np. RAFIL Do Bram i Ogrodzeń zapewnia długotrwałą ochronę antykorozyjną.

Krok 4. Przygotowanie powierzchni ocynkowanych

Powierzchnie ocynkowane wymagają szczególnego traktowania. Zanim przystąpisz do malowania, zaleca się, aby powierzchnia była sezonowana na powietrzu przez co najmniej 6 miesięcy. Dopiero po tym czasie można przystąpić do dalszych działań, takich jak zmatowienie i odpylenie powierzchni.

Krok po kroku: aplikacja farby dla osiągnięcia najlepszego efektu 

Czym pomalować ogrodzenie metalowe? Popularny produkt to RAFIL Do Bram i Ogrodzeń. Oto instrukcja malowania płotu metalowego z pomocą tej farby. 

Krok 1. Przygotuj farbę RAFIL Do Bram i Ogrodzeń

Farbę starannie wymieszaj, zwłaszcza w przypadku opakowań powyżej 5 litrów. Najlepsze jest mieszanie mechaniczne, które zapewnia jednorodną konsystencję produktu. 

Podczas malowania należy regularnie, co około godzinę, dodatkowo mieszać farbę, aby uniknąć nałożenia niejednorodnej powłoki. Jeśli kupiłeś więcej niż jedno opakowanie farby tego samego koloru z różnych partii, przelej je do jednego większego pojemnika i wymieszaj, aby uniknąć różnic w odcieniu i połysku.

Krok 2. Rozcieńczanie farby

Chociaż farba jest gotowa do użycia w postaci handlowej, podczas magazynowania może się nieznacznie zagęścić w wyniku częściowego odparowania rozpuszczalnika. W takim przypadku można dodać maksymalnie do 5% rozcieńczalnika. 

Ważne jest, aby używać wyłącznie systemowego rozcieńczalnika, jak np. RAFIL Radach Rozcieńczalnik, gdyż użycie niewłaściwego rozcieńczalnika może wpłynąć na jakość i trwałość powłoki malarskiej.

Krok 3. Sprawdź, czy masz odpowiednie warunki do malowania ogrodzenia

Prace malarskie powinny być prowadzone w odpowiednich warunkach atmosferycznych:

• Temperatura otoczenia: od +5°C do +25°C.
• Temperatura powierzchni: od +5°C do +35°C.
• Wilgotność powietrza: nie wyższa niż 80%.

Unikaj malowania w czasie intensywnych upałów oraz przy wilgotnej powierzchni, ponieważ wpływa to na jakość farby i trwałość powłoki. Nie maluj również, gdy prognozowane są opady deszczu lub gdy występuje wysoka wilgotność, ponieważ może to pogorszyć trwałość powłoki i spowodować jej nierównomierne wysychanie.

Krok 4: Nałóż pierwszą warstwę farby

Nakładaj cienką warstwę farby, o grubości około 45 mikronów na sucho. Cienkie warstwy są kluczowe, ponieważ zbyt grube mogą prowadzić do pękania lub nierównomiernego schnięcia.

Krok 5: Nałóż kolejne warstwy

Po nałożeniu pierwszej warstwy poczekaj co najmniej 3 godziny przed nałożeniem kolejnej. Czas ten może się wydłużyć w przypadku niskiej temperatury i wysokiej wilgotności powietrza. Przy malowaniu kolejnych warstw unikaj wcierania farby i wielokrotnego przeciągania pędzlem po tej samej powierzchni. Może to doprowadzić do rozmiękczenia poprzedniej warstwy i nierównomiernego efektu.

Łączna grubość dwóch warstw farby nie powinna przekraczać 90 mikronów na sucho, co zapewnia odpowiednią ochronę oraz trwałość powłoki.

Pełne utwardzenie powłoki następuje po minimum 3 dniach. W tym czasie unikaj intensywnego użytkowania malowanej powierzchni. 

Techniki malowania dla różnych typów ogrodzeń

Technikę malowania płotu dostosuj do konkretnych potrzeb. Najczęściej używa się miękkiego pędzla lub wałka. Alternatywa to natrysk. Ważne jest, aby unikać „suchego natrysku”, czyli sytuacji, gdy farba rozpryskuje się na powierzchnię, ale nie tworzy jednolitej warstwy.

Jeżeli używasz wałka, efekt może być bardziej teksturowany, co nie wpływa na trwałość, ale można go zminimalizować poprzez rozcieńczenie farby i wybór odpowiedniego wałka.

Malowanie wałkiem jest najlepsze w przypadku, gdy ogrodzenia są proste i płaskie, np. jak panele metalowe lub drewniane. Wałek dobrze sprawdza się na jednolitych, gładkich elementach takich jak płyty drewniane, metalowe czy betonowe.

Pędzlem warto malować ogrodzenia z dużą ilością detali, prętów, ozdobnych elementów, a także konstrukcje o skomplikowanym kształcie. Najszybsza technika malowania, która pozwala na równomierne pokrycie dużych powierzchni i detali, to natrysk. Jest idealny do ogrodzeń o skomplikowanej strukturze, gdzie wałek i pędzel mogą mieć trudności z dotarciem.

Konserwacja i zabezpieczenie ogrodzenia po malowaniu

Jak dbać o metalowe ogrodzenie po jego pomalowaniu? Na powierzchni płotu mogą zbierać się kurz, brud i zanieczyszczenia. Z czasem osłabia to farbę i sprzyja korozji. Regularne mycie płotu wodą z dodatkiem delikatnego detergentu pozwala usunąć te zabrudzenia. Ważne jednak, aby nie używać agresywnych środków chemicznych, które mogą uszkodzić powłokę malarską.

Co pewien czas dokładnie obejrzyj płot i sprawdź, czy farba nie odpryskuje lub nie ma uszkodzeń. Jeśli zauważysz drobne rysy lub odpryski, zamaluj je odpowiednią farbą antykorozyjną np. RAFIL Do Bram i Ogrodzeń, aby zapobiec przedostaniu się wilgoci i powstawaniu rdzy.

‍

• Karta techniczna – zapis tworzony przez producenta, dotyczący konkretnego wyrobu, jego przeznaczenia, charakterystyki i stosowania.
• Symbol wyrobu – każdy wyrób posiada dany symbol, który określa typ rodzaj i jego kolor, na tej podstawie wyrób jest identyfikowany.
• Gęstość – masa 1 cm³ wyrobu oznaczana piknometrycznie w temp. 20°C; dla wyrobów dwuskładnikowych jest to wartość średnia, po zmieszaniu składników.
• Punkt zapłonu (ang. flash point) – jest to najniższa temp. materiału malarskiego, w której wytworzy on pary substancji palnych wystarczających do zapłonu w określonych warunkach zapłonu.
• Zużycie teoretyczne (ang. theoretical spreading rate) – wartość (i/m²; kg/m²; m²/l; m²/kg) podawana w danych technicznych farby; arytmetyczny wynik zależności zawartości substancji nielotnej i specyfikowanej grubości powłoki malarskiej.
• Zużycie praktyczne - zależy od wielu czynników, między innymi od zużycia teoretycznego, chropowatości podłoża, metody i warunków nakładania, wielkości i rodzaju malowanej powierzchni, a także roli powłoki w zestawie; określa się iloczynem współ- zużycia praktycznego i zużycia teoretycznego farby.
• Czas przydatności wyrobu do stosowania (ang. pot life) – max. czas, w którym wyrób lakierowy po zmieszaniu z utwardzaczem zachowuje swoje właściwości i nadaje się do nanoszenia na podłoże.
• Czas schnięcia (ang. drying time) czas przejścia ciekłej powłoki malarskiej w stałą powłokę o określonych własnościach fizycznych i mechanicznych w danej temp.
• Porowatość (ang. porosity) – zależy w głównej mierze od użytego pigmentu, charakteryzuje ją obecność w powłoce otworków i kanalików sięgających do podłoża.
• Przepuszczalność (ang. permeability) – charakteryzuje zdolność przepuszczania gazów lub par przez powłokę, zależy od własności fizykochemicznych, grubości powłoki.
• Przyczepność (ang. adhesion) – zdolność powłoki do wiązania się z podłożem lub poprzednią warstwą.
• Trwałość powłoki (ang. durability) – przypuszczalny czas „życia” powłoki malarskiej do pierwszej głównej renowacji.
• Wydajność - powierzchnia (w m2), która może być pokryta daną ilością wyrobu lakierowego tworzącego powłokę o wymaganej grubości; zależy od warunków stosowania, złożoności geometrycznej konstrukcji, warunków atmosferycznych itp.
• Powłoka termoodporna – odporna na długookresowy wpływ temp. powyżej 150°C.
• Emalia (ang. top coat) – wyrób malarski pigmentowany o wysokich walorach dekoracyjnych, zwłaszcza barwie i połysku. Jako warstwy nawierzchniowe – emalie – muszą być odporne na wpływ zewnętrznych czynników korozyjnych np. promieniowanie słoneczne.
• Farba (ang. primer) – materiał malarski pigmentowany, tworzący powłokę kryjącą – która ma przede wszystkim spełniać funkcje ochronne. Farby tego typu (gruntujące, przeciwrdzewne) nanoszone są bezpośrednio na podłoże i zawierają składniki powstrzymujące procesy korozyjne. Powinny charakteryzować się głównie dobrą przyczepnością do podłoża.
• Farba do czasowej ochrony – chroni czasowo przed działaniem czynników atmosferycznych i korozyjnych (najczęściej przez okres 6 m-cy na czas montażu, transportu, składowania).
• Farba, emalia tiksotropowa – zawiera dodatki powodujące efekt zmniejszania się lepkości pozornej (upłynnienie) w czasie działania naprężeń ścinających (mieszanie, rozcieranie pędzlem).
• Farba na gorzej przygotowane podłoże (ang. surface tolerant) – przeznaczona do gruntowania, tolerująca gorzej przygotowane powierzchnie. Posiada właściwości: stabilizacji, przetwarzania i penetracji rdzy.
• Farby chemoutwardzalne (ang. chemical curing paints) – produkt malarski składający się z dwu lub trzech składników (żywica + utwardzacz) mieszanych bezpośrednio przed aplikacją.
• Farba grubopowłokowa (ang. high build) – materiał malarski dający grubszą powłokę suchą niż powszechnie stosowane materiały.
• Lakier (ang. varnish) – wyrób malarski niepigmentowany dający w efekcie powłokę przeświecalną.
• Pigmenty (ang. pigments) – są to substancje nierozpuszczalne w spoiwie farby a ulegające w nim zdyspergowaniu. Charakterystyczne dla nich są następujące własności: barwa, zdolność krycia, niekiedy zdolności ochronne i przeciwrdzewne.
• Rozcieńczalnik (ang. thinner) – lotna ciecz nie rozpuszczająca substancji błonotwórczej. Po dodaniu do materiału malarskiego nie powoduje niekorzystnych objawów. Dodatek rozcieńczalnika wymagany może być w przypadku nadmiernego zgęstnienia wyrobu wskutek zbyt długiego lub nieodpowiedniego przechowywania. Należy jednak pamiętać, że dodatek nawet małej ilości rozcieńczalnika może spowodować duże zmiany w grubości powłoki (szczególnie dla wyrobów tiksotropowych).
• Rozpuszczalnik (ang. solvent) – ciecz rozpuszczająca substancje błonotwórczą (spoiwo). Przy doborze rozpuszczalnika zwrócić trzeba uwagę m. in. na: zdolność rozpuszczania, lotność, temp. zapłonu, toksyczność, zapach itp.
• Substancja nielotna; części stałe (ang. solids) – łączna zawartość substancji błonotwórczych, pigmentów, wypełniaczy i innych składników materiału malarskiego pozostająca na powierzchni malowanej w procesie schnięcia powłoki.